AURIFLAMBA, AURIFLAMMEUM

AURIFLAMBA, AURIFLAMMEUM

Gall. l' Oriflambe, sacrum apud Francos vexillum. S. Dionysii alias appellatum, quod in eius Ecclesia religiose custodiebatur. Hoc Francorum Reges, ex antiqua consuetudine, ab altari B. Dionysii sollenni humilitate, ieiuniis et lacrimis impetratum, tutelae symbolum, deportabant in hostem, et in prima acie a praestantissimo quopiam deferendum, collocabant: Quod, teste Rigordô in gestus Phil. Aug. videntes adversarii et cognoscentes, territi multoties terga dedêre. Formam eius et nominis rationem sic descripsit Brito Armoricanus, l. 2. Philippidos:

At Regi satis est, tenues crispare per auras,

Vexillum simplex, cendato simplice textum,

Splendoris rubei, letania qualiter uti

Ecclesiana solet, certis ex more diebus.

Quod cum Flmma habeat vulgariter aurea nomen,

Omnibus in bellis habet omnia signa praeire.

Quod Regi praestare solet Dionysius Abbas,

Ad bellum quoties sumptis proficiscitur armis.

Auriflambae gestatio, tanto (olim aliquando) in honore fuit, ut ad caspessendam eam Arnoldus de Eudevehan, Marescalsiâ Franciae se exuerit, sub Carolo V. Rege, qui obiit A. C. 1380. nec post eius imperium semel hactenus in aciem prodierit, ut asserit Tillettus en recuevil des Roys de France, part. 1. Huius vexilli meminit quoque Curopalates in Officiis Constantinop. ut quod Imperatori tantum praeferri soleret, nec in castris visum eô absente. Quod vero φλάμπουρον vocat, Glossarius mallet φλάμμουρον legi, quasi dictum pro flammeo aureo. Spelmannus Glossar. Archaeol. Idem Auriflamma, Oliflamma, Oloflamma, Car. du Fresne vexillum fuit proprium Monasterii S. Dionysii, quod Monachi in bellis, quae pro bonorum aut privilegiorum tuitione suscipere cogebantur, suo deferendum Advocato porrigebant, qui illud ex Abbatis manibus, certis precibus ad id ab eo recitatis, ex Dionysiii monum ento, cui appensum erat, acceptum, in proeliis tamquam Ecclesiae ac Monasterii Signifer, praeferebat primitus. Id enim muneris praesertim Advocatos Ecclesiarum spectâsse, quarum proin Defensores ac Signiferi dicebantur, vidimus supra: ubi de Adocatis. Hoc proin nomine Vilcassini seu Pontesiae Comites, qui Sandionysiani Monasterii protectores et Advocati erant, forte quod plurima ex illius bonis intra eorum ditionem sita essent, Auriflammam, illius Monasterii peculiare ac praecipuum vexillum, in expeditionibus bellicis, quas suscepêre pro eius tutatione, detulerunt. Unde fortassis manavit, ut Auriflamma crebro et fere semper vexillum S. Dionysii vocitetur a Scriptoribus, non solum videl. quod in Aede S. Dionysii asservaretur, sed quod peculiare esset Monasterii in militaribus expeditionibus signum. Nec proin verisimile praefato Auctori videtur, Galliae Reges Auriflammam praetulisse in bellis suis, ante Ludovicum VI. a quo Villcassinensis Comitatus comparatus est, etc. Huius vero vexilli imitatione Auriflammam quoque interdum dictum esse praecipuum aciei vexillum, discimus ex Albertino Mussato de Henrici VIII. gestis, c. 2. Nec minus extemplo Aquilas anreamque flammam explicans, in Florentiae fines processit. Vocis etymon quod attinet, ex Britonis versibus non obscure colligitur. Cum enim labari seu gonfanonis formam praeferret (cuiusmodi Aedes sacrae non paucis in locis habere etiamnum solent, atque iis uti in publicis

processibus) eius materiam fuisse aiunt ex rubeo serico ignei et coruscantis coloris, atque ab igne auri et fulgore sandaracae, cui flammeus color tribuitur, a Plinio l. 35. c. 6. Auriflammae nomen inditum. Sane de huius vexilli colore et materia consentiunt Scriptores. Carolo vero du Fresne non videtur ex hisce evinci, ab ipso colore nomen Auriflammae manâsse, cum, etsi flammeum rubens quôcumque modô repraesentet, nihil auri in eius descriptione occurrat, praeterquam in ipsa lancea, cui haetebat, quam Beslius auratam fuisse scribit. Neque enim aureâ fuit praetextum fimbriâ, ut Chifletius finxit, sed viridi; quod diserte notat Chron. Flandriae. Mavult igitur Auriflammam appellatam, a voce Scriptoribus medii saeculi passim recepta, nempe a Flammmulum vel Flammula, quae quodvis vexillum denotat, cui adiuncta fuerit vox Aurea, quod hasta, cui infixa erat, aurô fuerit obducta: quod praeter Beslium in Histor. S. Dionys. testatur Inventarium vetus Thesauri S. Dionysii apud Doubletum. Sed et Scriptor Historiae Caroli VI. ex Thuana Bibl. enarrans, ut Domino d' Aumont

Auriflammae gestandae praefectura a Rege demandata sit, haec adiungit: Sic vexillum ferre dignum duxit, donec ingruente belli necessitate, hastae aureae applicâsset etc. Vide plura apud Andr. Duchesnium Histor. Bethun. l. 1. c. 3. Raym. Montanerium Chronic. Regum Aragon. c. 119. 123. 138. 139. Iohann. Goulain Carmelitam in Vers. Gall. Rationalis Durandi exaratâ A. C. 1372. iussu Caroli V. Gall. Regis fol. 41. 42. et Car. du Fresne praedictum in Glossar. et Dissertat. 18. ad Ioinvillam.